Een crash course freelancen. Mijn FAQs en antwoorden. (NL)

februari 4, 2017 - 10 minutes read

‘Ruim tachtig percent van alle piloten maken binnen hun eerste honderd vlieguren als kapitein een noodlanding’, sust men de gevallen dromer. Hoogvliegers vangen nu eenmaal meer wind. Maar wanneer ben je nu écht klaar voor de grote freelancesprong? Wie leert je ook succesvol te mislukken? En hoe moet dat dan precies, dat pootjesvallen? Mijn startersjaar in retrospect.

WORK IS NOT A JOB

Eindelijk 2015. Na twee jaar onderwijs, vier jaar schipperen tussen verschillende communicatie- en reclamejobs en zes jaar schrijven in bijberoep, botste ik steeds vaker op de grenzen van het werknemerschap. Mijn netwerk versterkte, mijn loon zat goed en de merken waarvoor ik schreef werden imago- en dus noemenswaardiger.

Toch bleef ik op mijn honger zitten. Was dit het dan, voor de komende tien jaar? Was dit ‘m nu, de bore-out? De quarterlife crisis? Zijn we verwend omdat we vinden dat het ook in het leven ietsje meer mag zijn? Zijn we narcistisch als we daarbij al eens kritisch naar onze eigen navel staren? Zijn we een ramp voor onze werkgevers, of is het net andersom? Zijn wij nu die malcontente Millennials? All groan up?

Dat ik gewoon het profiel van een freelancer had, was het antwoord vaak. Dat ik toch echt niet te klagen had, ook. Wanneer ik het er met vrienden-twijfelaars over had, klonken onze excuses om het anders te doen hetzelfde: een gebrek aan ervaring, lef, reserves of een ronduit slecht klimaat voor risico’s. Onze onzekerheid overtroefde onze stoutste dromen.

 

TEM DE TWIJFEL

Dus probeerden we van five-to-nine ons ding te doen. Al was er zelden tijd genoeg en wist ik nog steeds niet waar dat ding me dan precies heen zou leiden. Bijna 30, leerkracht van opleiding, creatieveling van aard en prutser in bijberoep. Lang dacht ik dat mijn drang naar 12 stielen en 13 interesses met twijfel en keuzestress te maken had. You have to make the right choice. As long as you don’t choose, everything remains possible. Mr. Nobody werd met stip mijn all-time favorite film vanaf 2009.

Gaandeweg leerde ik af me te verontschuldigen voor die open blik op de wereld. Gesprekken met andere freelancers en ‘creatieve generalisten’ hielpen me mijn veelzijdigheid tot iets positiefs om te buigen. Pas wanneer dat herwaarderen lukt, merk je dat het net de discussies zijn die je over de streep trekken. Dat het de onenigheid is die je anders leert kijken. 

 

 

STEL DE JUISTE VRAGEN

Op creatieve festivals en talks als KIKK, OFFF en Gent M kwam ik een pak professionele durvers tegen. Dat dat toch allemaal niets voor copywriters was, was misschien wel het beste voorteken. Ik kreeg er de ruimte om mezelf heruit te vinden en vond er mijn goesting. Een kennis hier, een jobke daar. Pas wanneer je de vragen ook uitspreekt, merk je dat je er lang niet alleen mee zit. Isolatie is de grootste mind killer.

Op het moment dat je de angst loslaat en de sprong waagt, vallen de puzzelstukjes ineens als vanzelf samen. Ik gunde mezelf nog een aanloop van een half jaar. Ik sprak mijn netwerk aan, liet hier en daar al een ballonnetje op en gaf mezelf tot de zomer nog carte blanche. Wanneer de onzekerheid weer de overhand nam, hield ik mezelf opnieuw een spiegel voor om vooruit te kunnen kijken. De twijfel is aan herwaardering toe.

 

MAAK DE KLIK

If you don’t build your dream, someone will hire you to help build theirs.

Oké, freelancen dus! Maar wat verdient dat, zo’n droom anno 2016? Wat kan ik morgen zoal worden? Welke naam plak ik daar dan op? Hoe moet ik me positioneren? Hoeveel mag dat kosten? Moet dat per woord, letter, dag of uur? En hoe verlies je jezelf niet in die cijferdictatuur?

Tussen januari en juni, pot en pint, briefing en drukproef werd heftig gediscussieerd. Mijn visie botste met het rendementsdenken dat mijn sector schijnbaar rechtop hield. Ik werd al eens naïef genoemd. Hoe kon ik in mijn eentje een brug voor beginners slaan tussen purpose en profit? Waar trek je de grens tussen marketing en manipulatie? Hoe doe je goed, zonder dat je geitenwollensokken aan moet? 

 

DROOM GROOT

Op mijn verjaardag gooide Rutger Bregman nog meer olie op het vragenvuur. Genecadeau. In de Correspondent herleidde hij de Grote Gamechangers van de Amsterdamse Startupdelta tot een bende Bullshit-Bingospelers. Hij maakte zich teleurgesteld de bedenking hoe het zover kon komen, dat zoveel slimme mensen zoveel treurige ideeën najagen.

Ja, zelfs start-ups leken de bal soms mis te slaan. Alle toffe pingpongtornooien, hertenkoppen en hipsterlogo’s ten spijt… Welke impact hadden ze nu eigenlijk op de wereld? Waren de problemen waarvoor ze oplossingen bedachten wel altijd de moeite waard? Oké, misschien stelde ook hij het hier een beetje karikaturaal. Maar hij schopte tenminste. Tegen heilige huisjes én getatoeëerde schenen. Hij leerde me niet langer op te sommen wie ik was, maar het effect te beschrijven dat ik wilde bereiken.

Ik wilde impact- en mensgericht leren werken. Creatief een verschil proberen maken. Dat steentje verleggen, hoe klein ook. Ik leerde dat termen als ’creative care’, ‘human-centred design’ en ‘possibilisme’ zoveel mooier gonzen dan de ‘Google analytics’, ‘innovatieve producten’, ’authentieke merkbeleving’ en andere uitgeholde woorden die mijn briefings toen doorspekten. Zonder zelfoverschatting. Niet grootspreken, maar groot durven doen.

 

DURF VALLEN

Ik tekende mijn C4 begin juni, een dag voor mijn roadtrip naar de Himalaya. De hoogst berijdbare pas ter wereld doorkruisen, voor mij bestond er geen schoner symbool om de vrijheid te vieren. Oja, het zou een zegetocht worden. Een ode aan de durvers. Twee kanjers van dromen in één klap van de bucketlist.

Op kilometer 2168, twee weken later, kreeg ik mijn allereerste motorongeluk in acht jaar. Ik brak mijn linkerbovenarm en -kuitbeen, ergens op de top van de Rohtang Pass. Shit happens. Vrijmoedige Icarus, in één klap alle pluimen kwijt.

Ineens was de enige weg er eentje bergaf. Weg ziekteverlof, weg veilig statuut, weg financieel vangnet. Tijdens de repatriëring slopen alle Grote Twijfels één voor één terug binnen. Mijn eerste opdrachten werden geannuleerd, mijn start meteen een kwartaal uitgesteld. Een week later werd ik geopereerd, met 19 cm titanium en 6 maanden revalidatie als enige vooruitzicht. De moed die ik verzameld had, zakte me loodzwaar in de schoenen. Op je bek gaan heet dat dan, geloof ik. Mijn grootse zomer werd ground zero.

 

BLIJF POSITIEF

Uiteindelijk startte ik pas begin oktober officieel als freelancer. Op kousenvoeten. Na drie maanden platte rust leerde ik opnieuw knijpen en stappen met links. Ik dook een seizoen onder en probeerde de mislukkeling niet te vaak te voeden. Mijn eerste klant duwde mijn rolstoel. De tweede ging grinnikend aan de haal met mijn krukken. Ik werkte aan een financieel Excelleke in mijn ziekenhuismarcelleke.

Vandaag sloot ik mijn eerste kwartaal succesvol af en is het gelukkig alleen nog m’n agenda die dicht slibt. Morgen schrijf ik concepten en content met veel contentement. Thuis, op reis of in de coworking studio. Voor dit stukje schreef ik met plezier een avond door.

Ofte: alles komt goed, altijd.
(Zolang ge uw facturen maar goed bijhoudt – dixit mijn boekhouder)

Laat je dus niet te snel ontmoedigen. Durf prutsen. Luister naar je voorgangers. Neem jezelf niet al te serieus. Koester de twijfel. En begin gewoon opnieuw. We zijn veerkrachtiger dan we denken. Denk ik.

 

Uit eigen ervaring, blog post geschreven voor CrossCast Talent Pool: buff.ly/1S3Kb6A
Projecten, visie en twijfels delen kan via het contactformulier of hello@lienderuyck.be

 

Tags: freelancing, starter